In natuurgebied De Vechtplassen van Natuurmonumenten is voor het eerst in dertig jaar weer een otter gesignaleerd. Een medewerker van Landschap Noord-Holland zag het beest op een foto die was gemaakt in het kader van onderzoek naar boommarters.
Dat liet Natuurmonumenten donderdag weten. De otter is in De Vechtstreek eind jaren ’70 uitgestorven.

Waarschijnlijk komt de otter uit Overijssel, waar het dier in 2002 opnieuw was uitgezet. Ron van Overeem, beheerder van De Vechtplassen, is enthousiast over de terugkeer. „We hadden niet gedacht dat de otter hier al zo snel weer zou opduiken. De komst van deze otter is het levende bewijs dat het realiseren van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) fantastische resultaten oplevert.” De EHS is het netwerk van grote aaneengesloten natuurgebieden.

De otter stelt hoge eisen aan zijn leefomgeving. Het dier heeft schoon water nodig met voldoende vis en oevers met voldoende dekking. De otter is uitgestorven door menselijk handelen: versnippering en vernietiging van zijn leefgebied, aanrijdingen, watervervuiling en illegale jacht. Het gevolg was dat de otter in 1988 helemaal uit Nederland was verdwenen. In 2002 is de otter opnieuw uitgezet in Overijssel en Frieslan

GIETHOORN/KAMPEN - De otter heeft zich definitief buiten de Weerribben en Wieden gevestigd. Volgens Ger Klijnstra van Staatsbosbeheer heeft het dier definitief voor de IJsselmonding en de Oldematen gekozen als leefgebied. En daarmee is de herintroductie van de otter in Nederland geslaagd, stelt Klijnstra.
Met dank aan de sneeuw van afgelopen weken weet Staatsbosbeheer dat de 'Lutra lutra' zich blijvend ophoudt in de IJsselmonding, het waterrijke natuurgebied tussen Kampen en Noordoostpolder. Het is de springplank voor een levendige otterpopulatie richting natuurgebieden rond de grote rivieren. Een otter die vanuit het natuurgebied in Noordwest-Overijssel de IJssel afzwom naar naar Doesburg heeft bewezen dat het kan. Zwom Zwolle, Deventer en Zutphen voorbij. En vanuit het Gelderse Doesburg is een gebied als de Biesbosch niet zo gek ver meer.

Ook in de Oldematen - natuurgebied in de Bermudadriehoek van Zwartsluis, Hasselt en Staphorst - huist de otter. Nazaten van in de Weeribben en Wieden uitgezette otters hebben zich er gevestigd.

Zowel IJsselmonding als de Oldematen hebben een geschikt otterbiotoop, zegt Klijnstra. "Open water, genoeg beschutting en dekking, ondiepe waterpartijen waar vis zit en paait." De IJsselmonding heeft bovendien ook diepe waterpartijen, waar in winterperiodes vis vlucht voor ijspartijen en de otter dus voedsel vindt.

In 1988 werd de laatst 'Hollandse' otter doodgereden in Friesland. In 2002 werd de visotter - ook wel de Europese otter - geherintroduceerd in Nederland. Dat gebeurde in de Weerribben en de Wieden, het nationaal park in Noordwest-Overijssel. Ook nadien werden otters ingevlogen om zo de soort voor inteelt te behoeden. Afgelopen jaren werd regelmatig otters doodgereden buiten het nationaal park. Teken dat de dieren de waterrijke omgeving van Giethoorn en wijde omgeving begonnen te verlaten. En dat was weer een teken dat het gebied 'vol' zat. Maar tot nu toe had Weerribben en Wieden-beheerders Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten nog geen hard bewijs dat de otter zich buiten het gebied vestigde. Tot aan deze winter. Met name sporen in de sneeuw maakten dat duidelijk. Diezelfde sneeuw maakte duidelijk dat het goed gaat met de otter in de Wieden en Weerribben. "We hebben kriskras in het gebied overal sporen van de otter aangetroffen", zegt Klijnstra.

Het is nu wachten op de kolonistie van de rest van Nederland. De IJsselmonding als springplank, de IJssel als ecologische snelweg. Andere kanten op wordt lastig, denkt Klijnstra. Andere waterwegen hebben onvoldoende glooiende oevers, beschutting als riet en struiken langs de oevers, onvoldoende fourageerplekken. Maar de IJssel, dat moet kunnen, weet Klijnstra.

De Weeribben-otter die dood werd aangetroffen bij Doesburg, bleek jongen te hebben gekregen. Wellicht een partner uit Duitsland, bevroedt Kleinstra. Zo kan het snel gaan.